Basiskennis Bouwkunde: Dakkapellen

Referentienummers

• Dakkapellen
• (37) Dakopeningen
• 30.42 dakkapellen
• Dakkapel, Prefab dakkapellen

Samenstelling

Systeemopbouw van dakkapellen

Naar de wijze van fabriceren kunnen dakkapellen worden onderscheiden in:

• Op het werk vervaardigde dakkapellen: ter plaatse op het dak vervaardigd van hout, plaatmateriaal, dakbedekkingsmateriaal en een raamkozijn; vorm en afmeting kunnen aangepast worden aan dak en omgeving. In het werk vervaardigde dakkapellen worden in deze tekst niet verder behandeld;
• Geprefabriceerde dakkapel: uit één geheel vervaardigde dakkapel van kunststof of in onderdelen geleverde dakkapel van hout. De dakkapellen zijn in het algemeen geschikt voor dakhellingen tussen 30° en 60°;
• Dakkapellen op basis van gekoppelde dakramen. Ze zijn geschikt voor dakhellingen tussen 10° en 75°.

Elementopbouw van dakkapellen

• Geprefabriceerde dakkapellen worden kant en klaar of in delen geleverd;
• Kant-en-klaar dakkapellen bestaan uit een kozijn en een element (dakvlak en zijwangen uit één geheel). Het element is opgebouwd uit twee lagen, waartussen isolatiemateriaal;
• De kozijnen zijn van hout, aluminium of kunststof en in verschillende uitvoeringen leverbaar;
• De wangen zijn vaak afgewerkt met kunststof plaatmaterialen, al dan niet met houtlook, om het onderhoud tot een minimum te beperken;
• Voor de aansluiting op het dakvlak wordt gebruik gemaakt van pan-indekstukken, die tevens dienst doen als regenwaterafvoer;
• Dakkapellen/dakserres op basis van gekoppelde dakramen worden geleverd inclusief wangen, spanten en aluminium afwerking aan de buitenzijde, hang- en sluitwerk en ventilatiekleppen.

Materiaal van daglicht in hellende daken

Geprefabriceerde dakkapellen zijn van kunststof (bv. polyester) of van hout. De kozijnen kunnen van aluminium, kunststof of hout zijn gemaakt.

Oppervlaktebehandeling

Dakkapellen van hout zijn geïmpregneerd met een houtverduurzamingsmiddel en daarna gebeitst, afgelakt of van een dekkende verflaag voorzien. Kunststof dakkapellen zijn door en door gekleurd en niet behandeld.

Toebehoren bij daglicht in hellende daken

Ten behoeve vandakkapellen zijn gootverlengstukken leverbaar. Deze stukken worden aangesloten op de verholen goten en lopen onder de pannen door tot in de dakgoot. Geprefabriceerde dakkapellen worden geleverd inclusief bevestigingsbeugels, afdichtingsprofielen etc.

Vorm en afmeting

Vorm van dakkapellen

• Geprefabriceerde dakkapellen worden uitsluitend met plat dakvlak, een toogdak, een zadeldak of een lessenaarsdak;
• Dakkapellen die op basis van gekoppelde dakramen zijn samengesteld hebben een licht hellend dak, de dakserres hebben een licht hellend glazen dak.

Afmetingen van dakkapellen

• De breedtematen worden in het algemeen op pannenmaat vanaf ca. 900 mm tot ca. 9.500 mm afgestemd. De hoogte van de daksparing is afhankelijk van de dakhelling.
• Dakkapellen van gekoppelde dakramen:
  • Hoogte van de dakramen, mm: 98, 118, 140, 160;
  • Breedte enkel dakraam (dubbel of triple uit te voeren), mm: 66, 78, 94, 114, 134.

Uiterlijk van dakkapellen

Kleur

Het buitenoppervlak vandakkapellen is meestal afgewerkt in een donkere kleur (grijs, zwart of bruin). De binnenzijde van dakkapellen is vaak wit, voor een hogere lichtopbrengst.

Prestaties

Mechanische eigenschappen van dakkapellen

Productsterkte

Ten aanzien van stijfheid, sterkte, luchtdoorlatendheid en waterdichtheid van gevelvullingen bestaat een Nederlandse norm (NEN 3661).

Deze norm geeft eisen en een daaruitvolgende klasse-indeling t.a.v. de hierboven gestelde criteria. NEN 3661 kan in zijn oorspronkelijke vorm toegepast worden voor (beweegbare) ramen van dakkapellen.

Voor dakkapellen kan een klasse-indeling gemaakt worden volgens de voor hellende vlakken herleide eisen van bovengenoemde norm.

Vuur, explosie bij dakkapellen

Brandbaarheid

Dakkapellen van kunststof en hout zijn brandbaar in de zin van NEN 6064.

Brandwerendheid

In NEN 6063 wordt een methode beschreven waarmee kan worden bepaald of een dakkapel al dan niet als brandgevaarlijk moet worden beschouwd, bij blootstelling aan vliegvuur en een beperkte warmtestralingsintensiteit.

Thermisch eigenschappen van dakkapellen

Geleiding

Afhankelijk van de toepassing is het van belang de warmtedoorgangscoëfficiënt (U) als criterium te laten gelden bij de keuze van dakkapellen om aan de EPC-eisen te voldoen.

Optische eigenschappen van dakkapellen

Kleurechtheid

Ingekleurde kunststofprofielen (bijvoorbeeld gootstukken) en in kleur geanodiseerde aluminiumprofielen (bijvoorbeeld afdeklijsten) vertonen onder invloed van UV-stralen een teruggang in kleur en glans. Bij houten dakkapellen die zijn behandeld met kleurloze of bijna kleurloze middelen, zullen na verloop van tijd kleurveranderingen optreden.

Toepassing

Functionele bruikbaarheid van dakkapellen

Dakkapellen voor daglichtvoorziening en ventilatie van direct onder het dak gelegen ruimten. Ten aanzien van de keuze dakramen of dakkapel staan hieronder enkele criteria vermeld:

• Lichtopbrengst: de netto lichtopbrengst van een dakraam is groter dan die van een dakkapel met een even groot lichtdoorlatend oppervlak;
• Ruimtevergrotend: bij toepassing van een dakkapel zal de begaanbare vloeroppervlakte van de zolderruimte vergroot worden. Dakramen geven alleen een visuele ruimtevergroting;
• Visueel contact: indien visueel contact met buiten gewenst is, zal de toepassing van een dakkapel een betere oplossing bieden dan een dakraam.

Voorschriften, ontwerpdetails voor dakkapellen

Lees alles over de de eisen voor dakkapellen volgens NEN 3661, de eisen en de formule voor daglichtberekening volgens NEN-EN 17037, vergunningen en ontwerpdetails in het thema-artikel Daglicht via het dak: voorschriften en ontwerpdetails.

Verwerking en montage

Transport van dakkapellen

Het transport van prefab dakkapellen geschiedt veelal in overleg met de fabrikant.

Opslag van dakkapellen

Droog opslaan.

Voorbereiding voor dakkapellen

Benodigde daksparing maken en indien van toepassing raveelconstructie aanbrengen.

Montage van dakkapellen

De montage geschiedt door de afnemer.

Geprefabriceerde dakkapellen worden in hun geheel door een bouwkraan op de plaats gehesen.

Afwerking van dakkapellen

Bij dakkapellen is een aftimmering van slapers en gordingen nodig.

Montagetijd van dakkapellen

Keuring van dakkapellen

Direct bij de aflevering van de producten op de bouwplaats moeten deze op breuk, beschadiging etc. gecontroleerd worden.

Veiligheid van dakkapellen

Bij felle wind en bij kans op harde windstoten, is het aan te bevelen geen grote elementen op het dak te verplaatsen.

Economische factoren

Leveringsvoorwaarden van dakkapellen

De fabrikanten en leveranciers van dakkapellen hebben eigen leverings-, verkoop- en betalingsvoorwaarden.

Technische service bij dakkapellen

De technische service van de fabrikant of importeur kan één of meer van de hieronder genoemde punten bevatten:

• In ontwerpstadium verstrekken van standaard inbouwtekeningen en adviezen;
• Lichttechnische adviezen en berekeningen.

Referenties

Geraadpleegde literatuur

Genoemde normen, uitvoeringsvoorschriften en wenken

Productinformatie van leveranciers

Foto: Regionaal Archief Alkmaar op Flickr

Normen

Normen van NEN

Voorschriften en wenken

Bouwbesluit

NPR 1088 Ventilatie van woningen en woongebouwen - Aanwijzingen voor en voorbeelden van de uitvoering van ventilatievoorzieningen

NVVK P no. 61   Aanwijzingen voor het veilig werken op daken