Basiskennis Bouwkunde: Roltrappen en rolpaden

Met onder andere informatie over de maatvoering van roltrappen en rolpaden 

Omschrijving

Een roltrap is een electro-mechanisch aangedreven installatie met omlopende tredenband voor het vervoer van personen tussen twee niveaus in op- en neerwaartse richting.

Een rolpad is een electro-mechanisch aangedreven installatie met een omlopende vlakke band voor het transport van personen tot een helling van 12º.

Meteen een product vinden?

>> Roltrappen op NBD-Online
>> Rolpaden op NBD-Online    

Kenmerken

In één richting of twee richtingen.

 

Referentienummers


Samenstelling

Systeemopbouw van roltrappen, rolpaden

Roltrappen

Roltrappen zijn transportbanden die op het vervoer van mensen zijn afgestemd. Vaak zijn roltrappen niet de enige trappen om een andere verdieping te bereiken en liggen vaak naast vaste trappen. De helling van de roltrap wordt dan op de vaste trap afgestemd. Voor roltrappen geldt niet dat ze boven een bepaalde hoogte een tussenbordes moeten hebben. Denk maar aan de metersdiepe roltrappen in metro- of treinstations. Afhankelijk van het aantal roltrappen dat aanwezig is, kunnen ze afgestemd worden op één- of tweerichtingsverkeer.

Rolpaden

Rolpaden hebben een grote gelijkenis met roltrappen. De band is niet samengesteld uit treden, maar uit vlakke schakels of een eindeloze rubberband. Er bestaan twee uitvoeringen:

  • Rolpad met één transportrichting;
  • Rolpad met twee tranportrichtingen.

Bij rolpaden ontstaan tijdens het rollen geen treden, de segmenten blijven in een vloeiende lijn de afstand overbruggen. Die kan horizontaal zijn, maar ook hoogteverschillen overbruggen, zoals bekend van Schiphol. De maximale helling van 12º voor een rolpad is minder stijl dan van een roltrap.

Elementopbouw van roltrappen, rolpaden

Roltrappen en rolpaden hebben twee in dezelfde richting bewegende handleuningen (leuningbanden). Bij roltrappen wordt de snelheid van de leuningbanden vaak iets sneller ingesteld dan de roltrap zelf. Mensen worden dan als het ware op de roltrap iets naar voren getrokken, in plaats van naar achteren, voor het geval er een kleine speling zou zitten op de omloopsnelheid van de leuningen.

Een product vinden?

>> Roltrappen op NBD-Online
>> Rolpaden op NBD-Online    


Vorm en afmeting

Vorm van roltrappen, rolpaden

Roltrappen en rolpaden beschrijven over het algemeen een rechte lijn. Wentelroltrappen zijn echter ook mogelijk.

Afmetingen van roltrappen, rolpaden

Roltrappen
  • Roltrappen zijn beschikbaar met tredebreedtes van 600, 800 en 1.000 mm;
  • De meest gevraagde tredebreedte is 1.000 mm. Deze tredebreedte geeft de gebruiker een onbelemmerde toegang op de band, zelfs met bagage en boodschappentassen;
  • De twee andere tredebreedtes worden voornamelijk toegepast op installaties die minder gebruikt worden of daar waar de ruimte beperkt is;
  • De gebruikelijke internationale standaardhellingsgraden zijn 30° en 35°:
  • De 30° hellingsgraad geeft het meeste reiscomfort en de grootste veiligheid aan de gebruiker;
  • De 35° hellingsgraad is de meest efficiënte oplossing omdat er minder ruimte voor nodig is en rendabeler in het gebouw geïntegreerd kan worden. Deze hellingsgraad wordt echter als te steil aanzien indien het hoogteverschil 6 m overschrijdt – zeker in benedenwaartse richting;
  • De norm NEN-EN 115 laat een 35° hellingsgraad niet toe bij een hoogteverschil van meer dan 6 m.
Rolpaden
  • Voor hellende rolpaden (10° tot 12°) zijn de palletten beschikbaar in een breedte van 800 en 1.000 mm;
  • De meest gevraagde breedte bedraagt 1.000 mm, omdat deze palletbreedte ook geschikt is voor het vervoer van winkelkarren en bagage;
  • Een rolpad met een breedte van 1.000 mm wordt meestal aanbevolen omdat de palletten altijd 400 mm breder moeten zijn dan de winkelkarretjes;
  • Voor horizontale rolpaden met een hellingsgraad van 0° tot 6° zijn de palletten beschikbaar in breedtes van 800, 1.000, 1.200 en 1.400 mm;
  • Luchthavens zijn meer en meer geneigd om rolpaden met een breedte van 1.200 of 1.400 mm te gebruiken;
  • Hellingsgraden van 10°, 11° en 12° zijn de gebruikelijke internationale standaardwaarden voor hellende rolpaden. Gebruikers vinden dat 10° voor het meeste comfort zorgt. Een hellingsgraad van 12° wordt toegepast wanneer de beschikbare ruimte beperkt is;
  • Horizontale rolpaden kunnen normaal met hellingsgraden tussen 0° en 6° geleverd worden.

Prestaties

Transportcapaciteit van roltrappen, rolpaden

Tredebreedte

Theoretische transportcapaciteit

Praktische transportcapaciteit met een nominale snelheid van

 

v = 0,5 m/s

v = 0,5 m/s

kalm

v = 0,5 m/s

gemakkelijk

v = 0,5 m/s

druk

v = 0,65 m/s

druk

600 mm

4.500 pers./h

1.800 pers./h

2.700 pers./h

3.600 pers./h

4.400 pers./h

800 mm

6.750 pers./h

2.400 pers./h

3.600 pers./h

4.800 pers./h

5.900 pers./h

1.000 mm

9.000 pers./h

3.000 pers./h

4.500 pers./h

6.000 pers./h

7.300 pers./h


Toepassing

Functioneel bruikbaarheid van roltrappen, rolpaden

Roltrappen worden vaak gebruikt in grote multifunctionele gebouwen om het voor klanten en bezoekers aantrekkelijker te maken om andere verdiepingen te bereiken of te bezoeken. Ook kan met roltrappen een groot aantal bezoekers tussen verdiepingen verplaatst worden (afhankelijk van de breedte en de snelheid van de roltrap).

Grote winkelpanden zijn gebaat bij de toepassing van roltrappen of rolbanden naar andere verdiepingen, omdat daarmee de commerciële opbrengst (waarderingspercentage) van hoger of lager gelegen vloeren aanzienlijk kan worden beïnvloed.

Een product vinden?

>> Roltrappen op NBD-Online
>> Rolpaden op NBD-Online    

Voorschriften voor roltrappen, rolpaden

Vluchten via roltrappen

Er is veel te doen geweest over of roltrappen als vluchtcapaciteit mogen meetellen in het vluchtplan. Bezwaren richtten zich vooral op de wisselende optreden aan het begin en eind van de landingen, ervan uitgaande dat de trap niet rolt. En een rollende trap zou mensen zomaar richting de brandhaard vervoeren. Voorstanders pleiten bij panieksituaties voor gebruik van de route zoals mensen een gebouw zijn binnengekomen.

Bij de Noord-Zuidlijn in Amsterdam is het gebruik van roltrappen als gelijkwaardig alternatief doorgevoerd met goedkeuring van gemeente Amsterdam, gebaseerd op onderzoek van TNO.

Ontwerpdetails voor roltrappen, rolpaden

Een CE-markering wil in de praktijk nog niet zeggen dat daarmee de veiligheid rondom de roltrap of het rolpad adequaat genoeg is afgehandeld. Principalen moeten nog altijd alle details afdoende afdekken, om ongevallen te voorkomen. Denk daarbij bijvoorbeeld aan volgende ongelukken:

  • Uitglijden op treden/elementen/band en op- en afstapplaatsen;
  • Vastzitten tussen opstaande rand en treden;
  • Vastzitten tussen treden of elementen;
  • Ontbrekende treden of elementen;
  • Gebrek aan controle over de beweging bij gebrek aan een tweede onafhankelijke;
  • Valpartijen wanneer de stopafstand te kort is;
  • Vallen van een overloop;
  • Beklimmen van de balustraden;
  • Vastzittende vingers tussen de leuning en de balustrade;
  • Vastzittende handen op het punt waar de leuning naar binnen gaat;
  • Vastzitten tussen kammen en treden/elementen/band;
  • Vastzitten vanwege een verzakkende trede of een verzakkend element;
  • Onvoldoende plaats in de werkruimte;
  • Ontoereikende verlichting in de werkruimte en omgeving;
  • Geen noodstopschakelaar in de werkruimte;
  • Elektrische schok als gevolg van contact met onderdelen die onder spanning staan;
  • Verwondingen als gevolg van het ontbreken van een noodstopschakelaar;
  • Botsingen met gebouwstructuren;
  • Oneigenlijk gebruik van een roltrap om een winkel- of bagagewagentje te vervoeren.

Om een aanvaardbaar veiligheidsniveau conform NEN-EN 115 te bereiken moeten bovenste punten allemaal gedekt worden.


Verwerking en montage

Transport van roltrappen, rolpaden

De leverancier verzorgt in het algemeen het transport van de roltrap- of rolpadonderdelen naar de bouwplaats.

Opslag van roltrappen, rolpaden

Als tijdelijke opslag van onderdelen nodig is, moet hiervoor een droge ruimte beschikbaar zijn. Roestvorming moet voorkomen worden.

Voorbereiding voor roltrappen, rolpaden

In het algemeen worden de sparingstekeningen door de leverancier aangeleverd. Ook wordt meestal het bevestigingsmateriaal door de leverancier geleverd, dan door de bouwkundige aannemer wordt verwerkt.

Als het gebouw regen- en waterdicht is en er is elektrische spanning beschikbaar, kan met de montage worden begonnen. De levering en de voorlopige plaatsing van zware onderdelen kan eerder plaatsvinden omdat er een kraan op het werk aanwezig moet zijn.

Montage van roltrappen, rolpaden

De montage wordt vrijwel altijd door de leverancier uitgevoerd. Een roltrap wordt ter plekke geassembleerd. Het zelfdragend frame wordt als eerste samengesteld. Daarbinnen worden de geleidebanden, het aandrijfmechanisme en de treden geplaatst. De leverancier maakt daarbij zo nodig gebruik van het steigermateriaal dat door de bouwkundige aannemer wordt geleverd. Tijdens en na de montage moeten meestal nog bouwkundige werkzaamheden worden verricht, zoals het schilderen van de installatie en het aanwerken van vloeren.

Keuring van roltrappen, rolpaden

Anders dan bij liften is periodieke keuring van roltrappen en rolpaden niet verplicht. Roltrappen, rolpaden en hellingbanen zijn namelijk uitgesloten in het Warenwetbesluit Liften en vallen onder het Warenwetbesluit Machines waarvoor andere eisen gelden. Als exploitanten van gebouwen met roltrappen en rolpaden toch keuringen willen, in verband met eisen van verzekeraars, kan men bij bij het Liftinstituut terecht.


Onderhoud

Veel leveranciers hebben onderhoudscontracten voor het onderhoud van de rolpaden en roltrappen. Zo'n contract omhelst bijvoorbeeld periodieke controles, preventief onderhoud en het verhelpen van storingen.


Kwaliteit en garantie

Certificering van roltrappen, rolpaden

Roltrappen die in de handel worden gebracht, kunnen zijn voorzien van CE-markering. Verzekeraars eisen vaak deze markering.

Garantie op roltrappen, rolpaden

Meestal van 3 maanden tot 1 jaar.

Economische factoren

Leveringsvoorwaarden voor roltrappen, rolpaden

De leveringen worden meestal door de leverancier aangeboden volgens de voorwaarden van de branchevereniging waar de leverancier bij aangesloten is.

Levering van roltrappen, rolpaden

Door de leverancier, meestal inclusief montage.

Levertijd van roltrappen, rolpaden

Omdat onderdelen uit het buitenland kunnen komen, moet in het algemeen een levertijd van enkele maanden worden aangehouden.

Referenties

Geraadpleegde documentatie
Normen

NEN-EN 115

Veiligheid van roltrappen en rolpaden - Deel 1 en 2

NEN-EN-ISO 25745

Energieprestatie van liften, roltrappen en rolpaden - Deel 1 t/m 3

NBD-Online gebruikt cookies om bepaalde voorkeuren te onthouden en af te stemmen op uw vakmatige interesse. Meer informatie